مهندس جوش کیست؟ مهندسی جوش چیست؟

مهندسی جوش متمایز از سایر انواع مهندسی است زیرا سیستم ها و طرح هایی که آنها پیاده سازی می کنند فقط بر انسان تأثیر نمی گذارد بلکه بر ماشین ها نیز تأثیر می گذارد. این رشته، یک حوزه پیچیده مهندسی است و فارغ التحصیلان این رشته در طیف گسترده ای از رشته های مهندسی تخصص خواهند داشت. برنامه های آموزشی این رشته نسبت به سایر رشته های مهندسی متنوع تر بوده و مستلزم فراگیری دوره های پیشرفته در زمینه متالورژی جوش و علم مواد از انواع فولادهای ساختمانی تا آلیاژهای غیر آهنی از جمله نیکل، آلومینیوم و تیتانیوم و حتی پلیمرها است.

جدا از چشم انداز دستمزد سخاوتمندانه، فرصت های زیادی برای رشد در زمینه جوشکاری وجود دارد، زیرا پیش بینی ها حاکی از آن است که اندازه بازار جهانی جوش، سالانه 4.3 درصد رشد خواهد کرد و تا سال 2027 به 27.22 میلیارد دلار خواهد رسید. مدرک لیسانس در مهندسی جوش به طور کلی حداقل نیاز برای ایجاد یک شغل سطح پایه در این صنعت است. شما همچنین می توانید با داشتن تجربه کاری مناسب، مجوز و گواهینامه، موقعیت های مطلوب تری را دنبال کنید. انجام این مراحل تاثیر زیادی بر رشد شغلی شما خواهد داشت.

در این مقاله به تفصیل توضیح داده می شود که یک مهندس جوش چه کسی است، چه مسئولیت هایی دارد، در حوزه شغلی خودش به چه مهارت هایی نیاز دارد و از چه راه هایی می توان مهندس جوشکاری شد. در انتهای مطلب هم به برخی از سوالات متداول در این زمینه از جمله حقوق مهندس جوش، صنایعی که می توان از تخصص مهندسی جوش بهره برد، مدت زمانی که طول می کشد تا مهندس جوشکاری شد و… پاسخ داده ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و افزودن به گنجینه اطلاعاتی خودتان، تا انتهای مطلب با وینرتولز همراه باشید.

مهندسی جوش چیست؟

مهندسی جوش (به انگلیسی: Welding engineering) رشته ای است که اصول اساسی مواد، مهندسی مکانیک، سازه و برق را ترکیب می کند و آنها را با توسعه و کاربرد فناوری اتصال تطبیق می دهد. فارغ التحصیلان این رشته مهندسی بسیار مورد توجه هستند و در برخی از پردرآمدترین مشاغل مهندسی موجود می توانند مشغول به کار شوند.

مهندسی جوش شامل بسیاری از فرآیندهای مختلف از جمله روش های مختلف جوشکاری، لحیم کاری، زرد جوشکاری، اتصال چسبناک، انواع خاصی از بست مکانیکی و… می باشد. پیشرفت ها در فناوری این فرآیندها، طیف گسترده‌ای از مواد مانند فلزات، سرامیک ها، پلیمرها، کامپوزیت ها و مواد الکترونیکی را قادر می سازد تا به روش هایی متصل شوند که قابلیت اطمینان را به حداکثر و هزینه را به حداقل می رسانند.

مهندس جوش کیست؟

مهندس جوش یا مهندس جوشکاری (به انگلیسی: welding engineer) یک فرد جوشکار متخصص و حرفه ای است که برای طراحی و تجزیه و تحلیل قطعات جوش داده شده، آموزش دیده است. مهندسان جوش تمام جنبه های پروسه جوشکاری را طراحی می کنند. آنها همچنین تحقیقاتی را در مورد تجهیزات جوشکاری جدید و اصلاح شده انجام می دهند و از کنترل کیفیت اطمینان حاصل می کنند.

در واقع مهندسی جوش یک رشته مهندسی پیچیده است که شامل جنبه هایی از علم مواد، طراحی، بازرسی، سیستم های مکانیکی و الکترونیکی، لیزرها و روبات ها می شود. تخمین زده شده است که مهندسی جوش بیش از 50 درصد از محصولات تولید شده را تحت تأثیر قرار می دهد. چراکه تقریباً هر بخش از اقتصاد ما تا حدی به جوشکاری و اتصال مواد بستگی دارد.

مهندسان جوش در مورد انواع مختلف جوشکاری از جمله جوشکاری آلومینیوم و… اطلاعات دارند. آنها همچنین اطمینان حاصل می کنند که جوشکارها فرآیند را به طور موثر انجام می دهند و پارامترهای فرآیند را کنترل می کنند تا از هدر رفتن و حوادث ناگوار جلوگیری شود.یک مهندس جوش اطمینان می دهد که محصولات طراحی شده از مواد ثابت و با کیفیت بالا ساخته شده اند.

موفقیت در مهندسی جوش به چه عواملی بستگی دارد؟

مهندسان جوشکاری از مهارت های پیشرفته علوم و ریاضی خود برای حل مسائل استفاده می کنند و باید مطمئن شوند که سازه های جوش داده شده ایمن و برای جامعه مفید هستند. آنها در علم مواد از جمله فولادها، آلیاژهای غیرآهنی و مواد پلیمری و در فناوری فرآیند از جمله جوشکاری قوس الکتریکی، لیزر، جوشکاری مقاومتی و لحیم کاری تخصص دارند. آنها همچنین در رباتیک، از برنامه نویسی و برنامه های کاربردی گرفته تا حسگرها و کنترل ها، متخصص هستند.

برای موفقیت به عنوان یک مهندس جوش، آنها باید علاوه بر سواد کامپیوتری، درک درستی از اجزای مکانیکی و سازه ای داشته و مهارت های کار تیمی خوبی داشته باشند. در نهایت یک مهندس جوشکاری درجه یک باید مهارت بالایی در جوشکاری، مهارت‌های سازمانی و ذهنیت ایمنی محور داشته باشد.

فارغ التحصیلان در رشته مهندسی جوش در زمینه هایی مانند هوافضا، صنایع هسته ای، خودروسازی، پتروشیمی، پزشکی، جوشکاری در صنعت کشتی سازی، ساخت و ساز و معدن کار می کنند. یک مهندس جوش کارهای مهندسی را در موارد زیر برنامه ریزی و انجام می دهد:

• مهندسی سازه
• طراحی محصول
• مدیریت ساخت و ساز
• مدیریت پروژه
• مدیریت تعمیر و نگهداری
• …

مسئولیت های یک مهندس جوش

مهندسان جوش در هر پروژه ای که روی آن کار می کنند، بر کار جوشکاری نظارت می کنند. آنها نه تنها به کارشان جهت می دهند بلکه کیفیت آن را نیز تضمین می کنند. مهندسان جوش باید با آخرین استانداردها و مشخصات صنعت آشنا باشند. دامنه کار آنها بسیار گسترده است و شامل تولید ماشین آلات، سلاح، پل های فولادی و تقریباً هر چیزی است که نیاز به جوشکاری دارد.

مسئولیتهای واگذار شده به مهندس جوش کدامند؟

برخی از مسئولیت های یک مهندس جوش عبارتند از:

• اطمینان از راندمان و توان عملیاتی بالا
• طراحی و بهینه سازی پارامترهای فرآیند برای کنترل بهتر جوشکاری
• طراحی تجهیزات جوشکاری کارآمد
• تجزیه و تحلیل کیفیت برای جلوگیری از جوش ناقص
• بررسی جوش برای عیوب و منابع آنها
• نظارت بر فرآیند تولید و تیم جوشکار
• اطمینان از اینکه فرآیندهای جوشکاری مطابق با کدها و استانداردها هستند
• ایجاد نقشه ها، مدل ها و طرح های CAD
• انتخاب مواد الکترود
• مدیریت صلاحیت های فرآیند جوشکاری و ایجاد روش های جوشکاری برای کمک به تیم های تولید و جوش
• بررسی مسائل مربوط به جوشکاری برای بهبود عملکرد محصول و افزایش بهره وری
• انجام آزمایش های جوشکاری بر روی موادی مانند فولاد، آلومینیوم و فولاد ضد زنگ برای اینکه مشخص شود که آیا آنها الزامات جوشکاری را برآورده می کنند یا خیر
• طراحی قطعات، مجموعه ها و سازه های جوش داده شده مانند ساختمان ها، مخازن تحت فشار و خطوط لوله
• انجام محاسبات و تبدیل برای تعیین مناسب ترین فرآیندها، تجهیزات و تکنیک های جوشکاری برای استفاده
• توسعه روش های تعمیر و ارزیابی عیوب برای تعیین تناسب سازه ها برای ارائه خدمات
• ابداع روش هایی برای بهبود فرآیندها و محصولات جوشکاری
• توسعه استانداردها، مواد، طراحی اتصالات جوش و فرآیندهای جوشکاری
• اداره و مدیریت یک دپارتمان جوشکاری
• عیب یابی مشکلات جوشکاری و ارائه راه حل های اصلاحی

چگونه مهندس جوشکاری شویم

تبدیل شدن به یک مهندس جوش می تواند یک سفر طولانی و پرمشقت باشد که نیاز به کار سخت و فداکاری زیادی دارد. اما برای کسانی که عاشق فلزکاری هستند و مکانیسم های پنهان این رشته جذاب را درک می کنند، می تواند یک شغل رضایت بخش و پردرآمد باشد.

راه های مختلفی برای تبدیل شدن به یک مهندس جوشکار وجود دارد. شما می توانید مدارک مورد نیاز خود را با گذراندن دوره های دانشگاهی یا کالج، کارآموزی یا درخواست مستقیم به یک کارفرما برای کار به دست آورید.

معرفی رشته مهندسی جوشکاری

شما باید این مسیرها را برای تبدیل شدن به یک مهندس جوشکار بررسی کنید تا بفهمید کدام یک برای شما مناسب است. اگرچه برخی از این گزینه ها دارای شرایط صلاحیتی خاصی هستند، اما بسیاری از کارفرمایان بیشتر به افرادی علاقه مند هستند که مشتاق یادگیری می باشند. با دنبال کردن مراحل زیر، می توانید در مسیر تبدیل شدن به یک مهندس جوش گام بردارید.

1- مدرک لیسانس بگیرید (Obtain a Bachelor’s Degree)

اگر می خواهید به عنوان یک مهندس جوش در سطح پایه شغلی داشته باشید، باید دارای مدرک لیسانس در مهندسی جوش یا مواد باشید. اکثر کارفرمایان قبل از استخدام از شما می خواهند که سطح تحصیلات و مدارک خاصی داشته باشید.

شما باید چهار سال دوره دانشگاهی را بگذرانید. در این دوره شما اصول مرتبط با جوشکاری، انواع مختلف مواد، خواص آنها و ویژگی های ذوب آنها خواهید آموخت. همچنین این دوره مستلزم گذراندن واحدهای درسی در مورد متالورژی، شیمی، فیزیک، برنامه نویسی پایه، مثلثات و حساب دیفرانسیل و انتگرال، طراحی ماشین و مدیریت پروژه است. این موضوعات به شما کمک می کند تا فرآیندهای جوشکاری، تکنیک های پیشرفته جوشکاری و استفاده از تجهیزات ویژه جوشکاری را یاد بگیرید. حتی برخی از مسائل را بایستی به صورت عملی آموزش ببینید.

شما می توانید در طول دوره تحصیلی خود در یک برنامه کارآموزی شرکت کنید تا به طور قابل توجهی چشم انداز شغلی خود را در آینده بهبود بخشید. برخی از برنامه های تحصیلی، گذراندن دوره کارآموزی برای فارغ التحصیلی را برای دانشجویان اجباری می کند. دوره های کارآموزی به خاطر ارائه تجربه عملی در مورد مشکلات دنیای واقعی برای مهندسان جوشکاری مبتدی مفید است. این تجربه همچنین به آنها کمک می کند تا تصمیم بگیرند که چه نوع تکنیک جوشکاری بیشتر مورد علاقه آنهاست.

لازم به ذکر است که رشته مهندسی مواد و متالوژی تنها رشته در دانشگاه های ایران است که برای تحصیلات آکادمیک مهندسی جوش آن هم در مقطع کارشناسی ارشد مناسب است. کارشناسی ارشد مهندسی مواد ـ مهندسی جوشکاری هم یکی از رشته هایی است که در دانشگاه امیرکبیر می توانید به تحصیل در این رشته ادامه دهید.

2- ادامه تحصیلات تکمیلی را در نظر بگیرید (Consider Joining a Graduate School)

بسیاری از برترین دانشکده های مهندسی جوش، مدارک تحصیلات تکمیلی و کارشناسی را ارائه می دهند. تحصیلات تکمیلی می تواند به شما در ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در مهندسی جوش کمک کند. شما می توانید جنبه های مختلف مربوط به جوشکاری را با جزئیات بیشتری بررسی کنید. همچنین می توانید پس از پایان دوره کارشناسی ارشد خود برای مشاغل رقابتی تر درخواست دهید.

برنامه های تحصیلات تکمیلی به منظور ارائه عمق مطالعه فراتر از مدرک کارشناسی تنظیم شده است. آنها می توانند به دانشجویان در بسیاری از شرکت های مهندسی جوش برتر کمک کنند. در طول دوره تحصیلات تکمیلی خود، می توانید در زمینه خاصی مانند جوشکاری قوس فلزی با گاز (GMAW)، جوشکاری با گاز بی اثر تنگستن (TIG)، آزمایش غیر مخرب (NDT) و غیره تخصص داشته باشید.

3- برای یک شغل به عنوان مهندس جوش درخواست دهید (Apply for an Entry-Level Position as a Welding Engineer)

شما می توانید پس از تکمیل مدرک مهندسی جوش، مستقیماً برای مشاغل ابتدایی درخواست دهید. برخی از شرکت ها ممکن است بخواهند قبل از اینکه موقعیت دائمی به شما پیشنهاد دهند، به طور موقت شما را استخدام کنند.

اگر در شروع کسب تجربه هستید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که شغل مهندسی جوشکاری پیدا کنید. از آنجایی که مهندسی جوش یک شغل تخصصی است، اولین شغل شما یک شغل ابتدایی خواهد بود. دستمزد متناسب با تحصیلات، تجربه و توانایی شما خواهد بود. پس یک مهندس جوش با تجربه، بیشتر از یک مهندس سطح ابتدایی حقوق دریافت می کند. پس از کسب تجربه کاری، می توانید در آزمون شرکت کنید تا گواهینامه خود را به عنوان یک مهندس حرفه ای دریافت کنید.می توانید از طریق سازمان های فنی و حرفه ای، شغل مورد نظرتان را  پیدا کنید. یافتن موقعیت های سطح ورودی برای مهندسان جوش آسان است.

اکثر کارفرمایان، حتی شرکت های کوچک، شغل هایی برای آنها دارند. شرکت های بزرگ تر، مانند راه‌آهن یا شرکت‌های هوافضا ممکن است ده ها شرکت برای استخدام مهندسان جوش داشته باشند. کارخانه های تولیدی، سایت های ساختمانی، آزمایشگاه های تحقیقاتی، کارخانه های کشتی سازی، خطوط لوله نفت، کارخانه های حفاری فراساحل، واحدهای مونتاژ خودرو برخی از محیط های کاری بالقوه برای مهندسان جوش هستند.

پیوستن به یک سازمان حرفه ای همچنین به شما کمک می کند تا از روندهای فعلی به روز بمانید، در سمینارهای آموزشی شرکت کنید، آخرین کدها و استانداردها را درک کنید و در مورد پیشرفت های فنی صنعت اطلاعات کسب کنید.

4- مجوز دریافت کنید (Obtain a License)

اگر می خواهید خدمات خود را مستقیماً ارائه دهید و چشم انداز کسب درآمد را بهبود بخشید، باید به عنوان یک مهندس حرفه ای (PE) مجوز دریافت کنید.  مهندسان جوش باید مجوز داشته باشند. داوطلب برای اخذ مجوز جوشکاری باید یک آزمون کتبی و عملی را با موفقیت پشت سر بگذارد. شما تنها پس از تکمیل مدرک خود از دانشگاه و داشتن تجربه چهار ساله می توانید در آزمون صدور مجوز شرکت کنید.

این امتحانات دانش داوطلب را در مورد تکنیک ها و روش های جوشکاری تست می کند. این آزمون توسط سازمان های فنی و حرفه ای  برگزار می شود و موضوعات مختلفی از جمله متالورژی، نمادها و روش های جوشکاری، فرآیندهای جوشکاری، مهندسی جوش، ایمنی، کدها و استانداردهای جوشکاری، بازرسی و آزمایش جوش را شامل می شود.

5- گواهینامه دریافت کنید (Obtain a Certificate)

در بسیاری از رشته ها، گواهینامه به شغل شما کمک می کند و برای مهندسان جوش، دریافت گواهینامه یک ضرورت است. در حالی که بسیاری از کارفرمایان دیپلم یا مدرک شما را کافی می دانند، برخی نیز مدرکی برای گواهینامه می خواهند. حتی اگر گواهینامه اجباری نیست، بسیار توصیه می شود و می تواند به پیشرفت شما کمک کند.

یک گواهی نشان می دهد که شما دارای صلاحیت های لازم برای انجام عملیات جوشکاری مطابق با استانداردهای صنعتی تجویز شده هستید. گواهینامه ها همچنین نشان می دهد که شما دانش پیشرفته ای در فرآیندهای جوشکاری دارید که می تواند شما را در بین همکاران جوشکار متمایز کند. شما می توانید در برخی دوره هایی که هم اکنون به صورت آنلاین برگزار می شوند، شرکت کنید و این گواهینامه را دریافت نمایید. کافیست یک سرچ ساده در گوگل انجام دهید.

مهندسان جوش به چه مهارت هایی نیاز دارند؟

مهارت های مورد نیاز مهندسان جوش

مهندسان جوش افراد بسیار ماهری هستند. آنها برای انجام کار خود به مجموعه ای از مهارت های ضروری برای شغلی که انجام می دهند، نیاز دارند. کسب این مهارت ها بسیار مهم است چون این مهارت ها به مهندسان جوشکاری کمک می کند تا وظایف خود را بهتر انجام دهند.

1- توانایی های بدنی (Physical Abilities)

جوشکاری یک کار فیزیکی است. این شامل استفاده از حرکت دست برای دستکاری ابزارهای جوشکاری دستی برای قرار دادن مهره های جوش است. توانایی های فیزیکی شامل مهارت دستی و هماهنگی دست و چشم است.

2- مهارت های اداری (Administrative Skills)

به عنوان یک مهندس جوش، از شما انتظار می رود که بسیاری از اسناد، وظایف دفتر پشتیبان و ایمیل های مشتریان را مدیریت کنید. دانش اداری برای اینکه بتوانید کار خود را به خوبی انجام دهید بسیار مهم است. شما باید نحوه تهیه گزارش و ارائه را بدانید.

3- مهارت های حل مسئله (Problem-Solving Skills)

حل مسئله، توانایی کلیدی است که مهندسان جوش باید از آن برخوردار باشند. توانایی پردازش اطلاعات برای تعیین علت مشکلات و ابداع راه هایی برای حل آنها ضروری است. مهندسان جوش باید به عواملی مانند پارامترهای فرآیند و ترتیب عملکرد توجه کنند. آنها همچنین قبل از توصیه اقدامات اصلاحی، به تنظیمات ایستگاه کاری نگاه می کنند.

4- توجه به جزئیات (Attention to Detail)

یکی از مهارت های کلیدی یک حرفه در مهندسی جوش، توجه به جزئیات است. به دلیل مراحل پیچیده ای که در طراحی، ساخت و راه اندازی ماشین آلات وجود دارد، این امر ضروری است. توجه خوب به جزئیات به شما کمک می کند تا از هر گونه نقص یا اشتباهی که ممکن است فاجعه بار باشد، جلوگیری کنید.

5- دانش فناورانه (Technological Knowledge)

فناوری یک جنبه حیاتی از شغل مهندس جوش است. مهندسان جوش از فناوری برای تکمیل وظایف مختلف و حل مشکلات استفاده می کنند. یک مهندس جوش باید آخرین پیشرفت ها در فناوری جوشکاری را درک کند. این به آنها کمک می کند تا راه حل های نوآورانه ای برای مشتریان ارائه دهند.

6- مهارت های ریاضی (Mathematics Skills)

مهندسان جوشکاری از محاسبات پایه، جبر، هندسه و مثلثات استفاده می کنند. علاوه بر این، آنها مشکلات جوشکاری را با کمک حساب و آمار حل می کنند.

سوالات متداول

1-جوشکاری چیست؟

جوشکاری فرآیندی تخصصی است که شامل اعمال گرما و فشار برای اتصال فلزات می شود و این فرآیند باید با خیال راحت با حداقل اتلاف و کوتاه ترین زمان انجام شود.

2- آیا تبدیل شدن به یک مهندس جوش چالش برانگیز است؟

عوامل زیادی تعیین می کنند که آیا شغل در مهندسی جوش یک چالش است یا خیر. ابتدا باید به انواع مشاغل مهندسی جوشکاری که در دسترس شماست و میزان پرداخت آنها فکر کنید. همچنین به آنچه برای تبدیل شدن به یک مهندس جوشکار نیاز دارید، نگاه کنید. با درک هر یک از این موارد، می توانید تصمیم بگیرید که آیا ارزش آن را دارد یا خیر.

3- چه مدت طول می کشد تا مهندس جوشکاری شوید؟

سالها طول می کشد تا مهندس جوشکاری شوید. اگر می خواهید مدرک مهندسی بگیرید، باید حداقل چهار سال را در کالج بگذرانید. سه سالی که برای گرفتن مدرک مهندسی خود می گذرانید شدید است. اما اکثر مهندسان حداقل پنج سال را در کالج می گذرانند. اگر می خواهید در مشاغل دولتی یا صنعت کار کنید، باید در کلاس های مدیریت نیز شرکت کنید. همچنین اگر می خواهید در این صنعت کار کنید، باید یک دوره شش هفته ای مهارت های کامپیوتری را بگذرانید.

4- حقوق یک مهندس جوش چقدر است؟

آیا به دنبال شغلی در مهندسی جوش هستید؟ یک مهندس جوش به تولید کنندگان کمک می کند تا تجهیزات جوشی ایمن، قوی و با کیفیت بالا ایجاد کنند که سال ها دوام می آورد. مشاغل مهندس جوش به دلیل رشد صنعت تولید، تقاضای ثابتی دارند. افرادی که تجربه قبلی در زمینه جوشکاری دارند می توانند تکنسین های مهندسی جوش شوند. مهندسان جوش درآمد خوبی دارند، که اگر بخواهید این حرفه را دنبال کنید، ارزش آن را دارد.

5- یک مهندس جوش در چه صنایعی می تواند مشغول به کار شود؟

استخدام مهندس جوش در حوزه ساخت تجهیزات کشاورزی، قطعات خودرو، تجهیزات ساختمانی، قطعات هوانوردی، تجهیزات معدن، وسایل نقلیه هوافضا و هوانوردی، تجهیزات سبک و سنگین راه آهن، کشتیرانی و کشتی های دریایی، ساخت پل و بزرگراه، ساختمان و اجزای سازه، تاسیسات و تولید برق می تواند انجام شود.