برای برش فلزات می توان از روش های مکانیکی یا حرارتی استفاده کرد. برش پلاسما از روش هایی است که برای برش دادن فلزات رسانای الکتریکی، از گاز یونیزه استفاده می کند. در برشکاری ورقات فلزی ضخیم از روش برش پلاسما استفاده می شود که دقت آن نسبت به برش های قدیمی بیشتر است. مواد در طبیعت به سه حالت جامد مایع گاز یافت میشوند. البته اگر گازها در معرض گرم شدن شدید قرار بگیرند به حالتی به نام پلاسما تبدیل می شوند. پلاسما را میتوانید در بالای جو زمین، در تلویزیون، علائم نئون و برش دهنده های پلاسما بیابید. پلاسما در معرض میدان الکتریکی و مغناطیسی مانند مایعات می تواند جریان پیدا کند. البته باید گفت که به دلیل محدودیت برش پلاسما در برخی موارد که در این مقاله توضیح می دهیم در برخی موارد از برشکاری هواگاز استفاده می شود.
بیشتر بخوانید:
دستگاه برشکاری پلاسما چه ویژگی هایی باید داشته باشد
محدودیت برش پلاسما چیست؟
می دانیم که برای برش فلزات به وسیله برش پلاسما، از گازهای با دمای بالای سی هزار درجه سانتی گراد استفاده می شود. این میزان گرما باعث ذوب شدن فلزات رسانا و در نتیجه بریده شدن آنها می گردد. برش پلاسما سرعت بالا و دقت زیادی دارد و با هزینه کم قابل انجام است. گازهایی که در این روش استفاده میشوند اکسیژن، هوا، گاز بی اثر هستند. البته در کل بسته به مادهای که برش داده میشود گازها، انتخاب می گردند. نوک برش دهنده های پلاسما جریان پلاسما را منقبض میکنند و آن ها را در یک نقطه معطوف می کنند. البته باید گفت برش پلاسما معایب و محدودیت هایی را نیز به همراه دارد که در لیست زیر به آن ها اشاره می کنیم.
- در این روش نمی توان ورقات و صفحات نازک را با کیفیتی که برش لیزری ایجاد می کند برش داد.
- مورد بعدی اینکه در برشکاری زیر آب نمیتوان از این روش استفاده کرد.
- همچنین این روش برق زیادی مصرف میکند
- در کل نسبت به برش لیزر کیفیت پایینی دارد.
- از دیگر معایب برش پلاسما می توان به پرهزینه و سخت بودن تعمیر، نگهداری و تعویض قطعات دستگاه آن اشاره کرد.
- گازهای خطرناکی متصاعد شده یک محدودیت دیگر برش پلاسما است.
- این روش امواج صوتی خارج از محدوده شنوایی انسان تولید می کند که بسیار مضر هستند.
- برای اینکه فلزات با ضخامت بالا را برش دهیم در روش برش پلاسما نیاز به پلاسما هایی است که تهیه آنها قیمت و هزینه بالایی دارد.
- نازل و الکترود این روش هم بسیار گران است.
بیشتر بخوانید:
از دستگاه برش پلاسما چه استفاده ای می توان کرد؟
هوا برش چیست و در چه مواردی مورد استفاده قرار می گیرد
هوا برش به معنی استفاده از اکسیژن یا همان هوا و گاز برای جوش دادن و برش دادن فلزات است. امروزه تکنولوژی های جدید به صورتی است که استفاده از دستگاه های هوا برش تقریبا کنار گذاشته شده است؛ اما به دلیل هزینه پایین و مقرون به صرفه بودن این نوع برش، هنوز هم از هوا برش استفاده می شود و برای کسانی که تازه می خواهند این کار را شروع کنند مناسب است. ترکیب هوا و گاز است که باعث بریده شدن فلز می شود و هیچ یک به تنهایی نمی توانند فلزات را برش دهند. زمانی که این دو با یکدیگر ترکیب می شوند و آن ها در ابزار هوا برش قرار می گیرند می توانند سخت ترین فلزات مانند فولاد با ضخامت 10 تا 200 میلیمتر را نیز برش دهند. عیب استفاده از هوا برش این است که دقت برش در آن پایین است. هنگامی که از هوا برش استفاده می شود مقداری از جسم در هنگام برش از بین می رود.
بیشتر بخوانید:
برشکاری با گاز چیست | برشکاری حرارتی با شعله گاز
مزیت استفاده از هوا برش به جای برش پلاسما
- برش هوا گاز بر روی انواع فلزات چه رسانا و چه غیر رسانا قابل انجام است. این در صورتی است که در روش برشکاری پلاسما فقط فلزات رسانا به ویژه فولاد برش داده میشوند. اما برش هواگاز برای بریدن استیل و آلیاژهای آن بسیار به صرفه است.
- لبه های برش داده شده در روش هواگاز بسیار دقیق تر از برش پلاسما هستند
- بریدن هر ضخامتی از فلز با استفاده از برش هواگاز شدنی است. این در صورتی است که در روش پلاسما فلزات ضخیم قابل برش دادن هستند.
- تهیه دستگاه هوا برش هزینه زیادی نمی خواهد اما در روش پلاسما هزینه زیادی برای تهیه دستگاه انجام می شود
- به منظور تعمیر و نگهداری دستگاه هوا برش لازم نیست هزینه زیادی پرداخت شود، در صورتی که در روش پلاسما تعمیر و نگهداری دستگاه هزینه بالایی دارد.
- پرش برش پلاسما در انتهای کار یک برش حلالی به وجود می آورد. اما، برش هوا گاز خروجی بسیار صافی دارد.
- به دلیل سرعت بسیار بالای برش پلاسما دقت لازم در برش اتفاق نمیافتد.
بیشتر بخوانید:
مقایسه برشکاری پلاسما و برشکاری اکسی سوخت (oxyfuel cutting)
جدول مقایسه هوا برش و برش پلاسما
قبل از اینکه بخواهید یکی از روشهای برش پلاسما یا هوا برش را برای پروژه ای که در دست دارید انتخاب کنید، ابتدا باید مزایای هر روش و محدودیتهای هر کدام از آنها را بدانید. گاهی نیز باید به این نکته دقت کنید که استفاده از ترکیبی از روش های مختلف می تواند در یک پروژه نتیجه بهتری داشته باشد.
فرایند برشکاری | برش پلاسمای سنتی | برش پلاسما با دقت بالا | هوا برش |
مواد | مواد رسانا | بر روی مواد رسانا قابل انجام است | قابل انجام بر روی انواع فلزات |
ضخامت | حداکثر تا ۷۵ میلیمتر یا ۳ اینچ | ضخامت های حداکثر ۷۵ میلیمتر یاسین در فولاد نرم و ضخامت های ۱۵۰ میلیمتر یا ۶ اینچ در فولاد ضد زنگ | قابل انجام برای هرنوع ضخامتی |
کیفیت برش | دارای کیفیت بالا البته در مواردی نیاز به عملیات ثانویه بر روی آن نیز هست | دارای کیفیت بسیار بالا بسته به ضخامت فلز | بسته به مهارت اپراتور می تواند خروجی ضعیف تا بسیار خوبی داشته باشد |
بهره وری | میانه | دارای بهره وری متوسط تا زیاد | با استفاده همزمان از چندین مشعل میتواند بهرهوری بالایی داشته باشد
|
سرعت | سرعت برش میانه | دارای سرعت بسیار بالا | دارای سرعت برش پایین به منظور بالا بردن سرعت برش میتوان تعداد مشعل ها را زیاد کرد
|
عملیات ثانویه مورد نیاز | در بعضی مواقع صافکاری نیاز است | در برخی موارد نیاز هست که پاشش های برش از روی آن پاک شود | نیاز به صافکاری و برداشتن اکسیداسیون سطح کار که اکثر مواقع نیاز است این کار انجام شود |
هزینه عملیاتی | بالا | بالا | پایین |
هزینه تجهیزات | بالا | بالا | پایین |
قابلت جابجایی و حمل و نقل | بله البته فقط در برش پلاسمای هوا | خیر | بله |
دارا بودن منطقه تحت تاثیر گرما | بله | بله | بله |