همانطور که میدانیم دستگاه جوش اینورتر با برق تک فاز و سهفاز کار میکند و نبود برق معضل بزرگی برای یک جوشکار است. موتور برق جوشکاری، دستگاهی است که همزمان دو عملکرد مهم تولید برق و فراهم کردن جریان الکتریکی لازم برای جوشکاری را انجام میدهد و در مواردی که قصد جوشکاری سیار داریم یا با قطعی برق مواجه هستیم یا امکان دسترسی به برق سه فاز وجود ندارد، بسیار کارایی دارد. با ما همراه باشید تا با ویژگی های موتور برق مناسب جوشکاری بیشتر آشنا شویم.
موتور برق جوشکاری چیست؟
موتور برق جوشکاری دستگاهی است که برای تولید برق مورد نیاز در فرآیند جوشکاری طراحی شده است. این دستگاهها به ویژه در مکانهایی که دسترسی به برق شهری وجود ندارد، مانند کارگاههای سیار، پروژههای ساختمانی در مناطق دور افتاده و تعمیرات میدانی، کاربرد گستردهای دارند. این دستگاهها با قابلیت حمل و کارایی چندگانه، به جوشکاران امکان میدهند تا به طور مستقل و بدون نیاز به منبع برق ثابت، به کار خود ادامه دهند.
نحوه عملکرد موتور برق:
موتور برق جوشکاری اساساً یک ژنراتور است که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند. این دستگاهها معمولاً از یک موتور احتراقی (بنزینی یا دیزلی) استفاده میکنند که یک ژنراتور را به کار میاندازد تا برق تولید کند. موتور احتراقی با سوزاندن سوخت، نیروی محرکهای ایجاد میکند که به یک ژنراتور متصل است. ژنراتور با چرخش، ولتاژ و جریان الکتریکی تولید میکند که برای تغذیه دستگاه جوشکاری استفاده میشود. خروجی این ژنراتور، هم برای تامین برق ابزارهای دیگر و هم برای ایجاد قوس الکتریکی در فرآیند جوشکاری استفاده میشود.
اجزای اصلی یک موتور برق جوشکاری
- موتور احتراقی: قلب تپنده دستگاه است و انرژی مکانیکی را تولید میکند.
- ژنراتور: جهت تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی
- تنظیم کننده ولتاژ: ولتاژ خروجی ژنراتور را تنظیم میکند تا برای جوشکاری مناسب باشد.
- پنل کنترل: برای روشن و خاموش کردن دستگاه، تنظیم ولتاژ و جریان و سایر تنظیمات استفاده میشود.
- سیستم خنککننده: برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد موتور و ژنراتور.
- تانک سوخت: برای نگهداری سوخت مورد نیاز موتور.
مزایای موتور برق جوشکاری
- قابلیت حمل و نقل: اغلب موتورهای برق جوشکاری به صورت چرخدار یا با دسته طراحی شدهاند تا به راحتی قابل حمل باشند.
- مستقل از شبکه برق: نیازی به اتصال به شبکه برق ندارد و در هر مکانی قابل استفاده است.
- قدرت بالا: میتوانند جریان و ولتاژ بالایی تولید کنند که برای انواع مختلف جوشکاری مناسب است.
- تنوع مدلها: موتورهای برق جوشکاری در اندازهها و ظرفیتهای مختلف تولید میشوند تا نیازهای مختلف را برآورده کنند.
انواع موتور برق مناسب جوشکاری
موتور برق جوشکاری دیزلی
موتور برق دیزلی معمولاً قدرتمندتر هستند و برای کارهای سنگینتر مانند پروژه های ساختمانی بزرگ و دور از شهر, تعمیر و نگهداری تجهیزات کشاورزی و دامداری , عملیات امداد و نجات و کارگاههای سیار مناسب هستند.
اجزای اصلی:
- موتور دیزلی: قلب این دستگاه، موتور دیزلی است که سوخت را به انرژی مکانیکی تبدیل میکند. موتورهای دیزلی به دلیل راندمان بالا، گشتاور قوی و دوام بیشتر در مقایسه با موتورهای بنزینی، برای این کاربرد مناسبتر هستند.
- ژنراتور: انرژی مکانیکی تولید شده توسط موتور دیزلی به ژنراتور منتقل میشود. ژنراتور این انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند که هم برای جوشکاری و هم برای سایر مصارف قابل استفاده است.
- سیستم تنظیم ولتاژ و جریان: این سیستم ولتاژ و جریان خروجی ژنراتور را تنظیم میکند تا با نیازهای جوشکاری و سایر ابزارهای برقی سازگار باشد.
- سیستم خنککننده: موتورهای دیزلی به دلیل تولید گرمای زیاد، به سیستم خنککننده کارآمدی نیاز دارند. این سیستم معمولاً شامل رادیاتور، فن و گردش آب یا روغن است.
- پانل کنترل: این پانل شامل دکمههای استارت، خاموش، تنظیم جریان و ولتاژ، و نمایشگرهای مختلف برای نظارت بر عملکرد دستگاه است.
- شاسی و بدنه: جهت حفاظت از اجزای داخلی و امکان حمل و نقل
مزایای موتور برق جوشکاری دیزلی:
- قدرت و گشتاور بالا: موتورهای دیزلی توان و گشتاور بیشتری نسبت به موتورهای بنزینی ارائه میدهند، که برای جوشکاریهای سنگین و طولانی مدت بسیار مناسب است.
- راندمان سوخت بالا و کاهش هزینههای عملیاتی
- دوام و عمر طولانی به دلیل ساختار مقاوم و قطعات با کیفیت که نیاز به تعمیرات کمتری دارند.
- قابلیت اطمینان بالا: این موتورها معمولاً در شرایط سخت و محیطهای صنعتی به خوبی کار میکنند و عملکرد قابل اعتمادی دارند.
- کاربرد چندگانه: علاوه بر جوشکاری، میتوان از خروجی برق ژنراتور برای سایر ابزارهای برقی نیز استفاده کرد.
معایب موتور برق جوشکاری دیزلی:
- قیمت بالاتر
- وزن و ابعاد بزرگتر و حمل و نقل دشوارتر
- صدای بیشتر
- نیاز به نگهداری دوره ای و دقیقتر جهت حفظ عملکرد بهینه
- آلودگی بیشتردر مقایسه با موتورهای بنزینی
موتور برق جوشکاری بنزینی
موتور برق بنزینی سبکتر و قابل حملتر هستند اما قدرت کمتری نسبت به مدلهای دیزلی دارند.
اجزای اصلی:
- موتور بنزینی: قلب این دستگاه، موتور بنزینی است که با سوزاندن بنزین، انرژی مکانیکی تولید میکند. موتورهای بنزینی معمولاً سبکتر و کمصداتر از موتورهای دیزلی هستند.
- ژنراتور: انرژی مکانیکی تولید شده توسط موتور بنزینی به ژنراتور منتقل میشود. ژنراتور این انرژی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند که هم برای جوشکاری و هم برای سایر مصارف قابل استفاده است.
- سیستم تنظیم ولتاژ و جریان: این سیستم ولتاژ و جریان خروجی ژنراتور را تنظیم میکند تا برای جوشکاری و سایر دستگاههای برقی مناسب باشد.
- سیستم خنککننده: موتورهای بنزینی نیز نیاز به سیستم خنککننده دارند، که معمولاً سادهتر از سیستم خنککننده موتورهای دیزلی است و ممکن است شامل فن و سیستم خنککننده هوا باشد.
- پانل کنترل
- شاسی و بدنه
مزایای موتور برق جوشکاری بنزینی:
- قیمت پایینتر و مناسب برای مصارف خانگی و کارگاههای کوچک
- وزن و ابعاد سبک تر
- تولید صدای کمتر: که این امر در محیطهای مسکونی یا کارگاههای کوچک مزیت محسوب میشود.
- استارت آسانتر: موتورهای بنزینی معمولاً راحتتر و سریعتر استارت میشوند، به ویژه در هوای سرد.
- نگهداری سادهتر: موتورهای بنزینی معمولاً نیاز به نگهداری کمتری دارند و قطعات آنها به راحتی در دسترس است.
معایب موتور برق جوشکاری بنزینی:
- راندمان سوخت پایینتر: مصرف سوخت موتورهای بنزینی در مقایسه با موتورهای دیزلی بیشتر است، که باعث افزایش هزینههای عملیاتی میشود.
- توان و گشتاور کمتر: موتورهای بنزینی معمولاً توان و گشتاور کمتری نسبت به موتورهای دیزلی ارائه میدهند، که ممکن است برای جوشکاریهای سنگین مناسب نباشد.
- دوام و عمر کوتاهتر: موتورهای بنزینی معمولاً عمر کوتاهتری نسبت به موتورهای دیزلی دارند و ممکن است نیاز به تعمیرات بیشتری داشته باشند.
- نیاز به سوخت بنزین: دسترسی به بنزین در برخی مناطق ممکن است محدود باشد.
موتور برق مناسب جوشکاری چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
برای انتخاب یک موتور برق مناسب جوشکاری، باید به چندین عامل مهم توجه کنید تا بتوانید بهترین عملکرد را از دستگاه جوش خود دریافت کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. در ادامه، برخی از مهمترین ویژگیهای یک موتور برق مناسب برای جوشکاری را بررسی میکنیم:
۱. توان کافی:
توان موتور برق به صورت کیلووات (کیلووات) اندازهگیری میشود و نشاندهنده مقدار انرژی الکتریکی است که میتواند تولید کند. برای جوشکاری، به توان کافی نیاز است تا دستگاه جوش بتواند جریان مورد نیاز برای ایجاد قوس الکتریکی و ذوب فلز را تامین کند.
۲. خروجی یکنواخت و پایدار:
اهمیت خروجی یکنواخت: نوسانات ولتاژ و جریان خروجی موتور برق میتواند بر کیفیت جوش و عمر دستگاه جوش تاثیر منفی بگذارد. موتور برقهایی که خروجی سینوسی خالص تولید میکنند، برای دستگاههای جوشکاری مناسبتر هستند، زیرا این خروجی شبیه به برق شهری است و باعث ایجاد نویز و تداخل کمتری میشود.
۳. فرکانس بالا:
فرکانس بالا باعث میشود که موتور برق بتواند جریان مستقیم (DC) را با کیفیت بهتر تولید کند که برای برخی از انواع جوشکاری ضروری است.
۴. ظرفیت باک سوخت مناسب:
از آنجاییکه موتور برق از سوخت بنزین و گازوئیل استفاده می کند ،دقت کردن به نوع سوخت و حجم باک آن اهمیت ویژه ای دارد. برای کارهای طولانیمدت، بهتر است موتور برقی با ظرفیت باک سوخت بالا انتخاب کنید تا نیاز به سوختگیری مکرر و توقف در کار نداشته باشید.
۵. سایر ویژگیها:
- حمل و نقل آسان و ابعاد مناسب
- سیستم خنککننده کارآمد : زیرا باعث افزایش عمر موتور برق میشود.
- سطح صدای کم به ویژه در محیط های مسکونی
- قابلیت تنظیم ولتاژ و جریان: برخی از موتور برقها دارای قابلیت تنظیم ولتاژ و جریان هستند که به شما امکان میدهد تنظیمات را متناسب با نوع جوشکاری و ضخامت فلز تغییر دهید.
موتور برق مناسب جوشکاری باید چند وات باشد؟
انتخاب موتور برق مناسب برای جوشکاری به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما مهمترین عامل، توان مورد نیاز برای فرآیند جوشکاری و نوع دستگاه جوش است. توان موتور برق معمولاً بر حسب وات (W) یا کیلووات (kW) اندازهگیری میشود و باید به اندازهای باشد که بتواند دستگاه جوش و همچنین سایر تجهیزات جانبی را به طور همزمان تغذیه کند.
عوامل موثر در تعیین توان مورد نیاز:
نوع جوشکاری:
- جوشکاری قوس الکتریکی (SMAW : این نوع جوشکاری معمولاً به توان کمتری نیاز دارد، به خصوص برای کارهای سبک و خانگی.
- جوشکاری میگ (GMAW یا MIG): جوشکاری میگ نیاز به توان متوسطی دارد و برای کارگاههای کوچک و متوسط مناسب است.
- جوشکاری تیگ (GTAW یا TIG): جوشکاری تیگ به توان بیشتری نیاز دارد و برای کارهای دقیق و حرفهای مناسب است.
- جوشکاری با سیم پودری (FCAW): این نوع جوشکاری نیاز به توان بالایی دارد و برای کارهای سنگین و صنعتی استفاده میشود.
جریان جوشکاری:
جریان جوشکاری که بر حسب آمپر (A) اندازهگیری میشود، نشان دهنده میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز برای جوشکاری است. هرچه جریان جوشکاری بیشتر باشد، توان مورد نیاز موتور برق نیز بیشتر خواهد بود. دستگاههای جوش معمولاً دارای محدوده جریان جوشکاری مشخصی هستند.
چرخه کاری (Duty Cycle):
چرخه کاری نشان دهنده مدت زمانی است که یک دستگاه جوش میتواند بدون وقفه با جریان مشخصی کار کند. هرچه چرخه کاری بالاتر باشد، دستگاه به توان بیشتری نیاز دارد.
سایر تجهیزات:
اگر علاوه بر دستگاه جوش، نیاز به استفاده از سایر تجهیزات برقی مانند سنگ فرز، دریل یا روشنایی دارید، باید توان مورد نیاز آنها را نیز در نظر بگیرید.
برای محاسبه تقریبی توان مورد نیاز، میتوانید از فرمول زیر استفاده کنید:
توان (وات) = ولتاژ (ولت) × جریان (آمپر)
جهت تعیین توان مورد نیاز، به پلاک مشخصات دستگاه جوش مراجعه کرده و جریان ورودی آن را در یک عدد ثابت ضرب کنید. این عدد ثابت معمولاً بین 1.2 تا 1.5 است.
مثال: اگر جریان ورودی دستگاه جوش شما 160 آمپر باشد، با ضرب آن در 1.3، توان مورد نیاز موتور برق حدود 208 وات خواهد بود. بنابراین، بهتر است موتور برقی با توان 220 وات یا بیشتر را انتخاب کنید.
جمع بندی
امیدواریم با مطالعه این مقاله به نکات لازم در انتخاب موتور برق مناسب جوشکاری پی برده باشید. همواره در هنگام استفاده از موتور برق جوشکاری به نکات ایمنی مخصوصا استفاده از دستکش، عینک ایمنی و لباس کار مناسب, تهویه مناسب محیط, نوع سوخت مناسب و سرویس به موقع توجه داشته باشید.