همانطور که میدانیم امروزه جوشکاری با استفاده از روشهای مختلف و برای شرایط گوناگون به کار میروند. در بین آنها، جوشکاری سربالا یکی از روشهای رایج محسوب میشود. برخی از روش های جوشکاری راحت و برخی دیگر مانند جوشکاری سربالا دشوار است. با ما همراه باشید تا در مورد مهارتهای جوشکاری سربالا و مشخصات الکترود مناسب مربوطه اطلاعات کافی بدست بیاورید.
جوشکاری سربالا چیست؟
جوشکاری از بالا به پایین بسیار راحت است و هر جوشکاری به راحتی می تواند از این روش استفاده نماید. اما جوشکاری و اتصال دو قطعه به همدیگر همیشه در موقعیت ثابتی انجام نمیشود و در بسیاری از مواقع ممکن است در وضعیت های متفاوتی نیز انجام شود. جوشکاری سربالا یکی از پیچیدهترین و چالشبرانگیزترین روشهای جوشکاری است که نیاز به مهارت, تجربه و دقت خاصی دارد و باید حتما توسط افراد متخصص جوشکاری انجام شود زیرا جوشکاری باید با نیروی جاذبه نیز در مقابله باشد.
در این روش، جوشکار باید قطعات را در وضعیتی معکوس نسبت به نیروی گرانش به هم متصل کند. به عبارت سادهتر، جوشکار باید از پایین به بالا جوشکاری کند. در جوشکاری سربالا، دو قطعه کنار هم قرار میگیرند و جوشکار باید از نقطه پایینی شروع کرده و به سمت بالاترین نقطه (نقطه انتهایی) پیش برود. اگر دو قطعه به صورت عمودی کنار هم قرار گرفتهاند، جوشکار باید از پایین به بالا عمودی قطعات را جوش دهد.
چرا جوشکاری سربالا دشوار است؟
- نیروی گرانش: بزرگترین چالش در جوشکاری سربالا، مقابله با نیروی گرانش است. مذاب جوش تمایل دارد به سمت پایین جریان یابد و باعث ایجاد عیوب در جوش شود.
- دسترسی محدود: در بسیاری از موارد، دسترسی به محل جوش در جوشکاری سربالا محدود است. این امر کنترل قوس و افزودن فلز پرکننده را دشوارتر میکند.
- خستگی جوشکار: انجام طولانی مدت جوشکاری سربالا میتواند منجر به خستگی جوشکار و کاهش دقت او شود.
کاربردهای جوشکاری سر بالا
جوشکاری سربالا در صنایع مختلفی از جمله ساخت و ساز، کشتیسازی و ساخت مخازن تحت فشار مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله کاربردهای این روش جوشکاری میتوان اتصال تیرهای عمودی به ستونها, ساخت مخازن و لولههای تحت فشار و تعمیر سازههای فلزی اشاره کرد.
تکنیکهای کلیدی در جوشکاری سربالا
انتخاب روش جوشکاری مناسب:
انتخاب روش جوشکاری مناسب برای نوع فلز و ضخامت قطعه بسیار مهم است. روشهایی مانند TIG ، MIG و جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود پوششدار (SMAW) میتوانند برای جوشکاری سربالا استفاده شوند.
آمادهسازی دقیق لبهها:
آمادهسازی دقیق لبههای قطعات قبل از جوشکاری به ایجاد یک جوش با کیفیت کمک میکند. این شامل تمیز کردن و پاکسازی لبهها، حذف اکسیدها و مواد آلیاژی، و تهیه یک لبه تمیز و صاف برای جوشکاری میشود.
انتخاب الکترود مناسب:
انتخاب الکترود و نوع فلز، از اهمیت بالایی برخوردار است. برای جوشکاری سر بالا، خوب است از قطرهای سیم کوچک استفاده شود، زیرا آنها یک حوضچه جوش کوچک تولید می کنند و با جریان جوش کمتری کار می کنند.
تنظیم نازل:
همواره نازل دستگاه جوش را به گونهای تنظیم کنید که نوک آن کمی بیرون باشد. این تنظیم به تماس هر چه بهتر نازل با سطح قطعه و بالا بردن دقت جوشکاری کمک شایانی میکند.
تنظیم پارامترهای جوشکاری:
تنظیم صحیح پارامترهای جوشکاری مانند جریان، ولتاژ و سرعت حرکت الکترود به ایجاد یک جوش با کیفیت کمک میکند.
استفاده از قوسهای کوتاه و طولانی:
در جوشکاری سربالا، میتوان از قوسهای کوتاه و طولانی استفاده کرد. قوس کوتاه برای جوشکاری قطعاتی با ضخامت کم و انجام عملیات دقیق مناسب است. در مقابل، قوس طولانی برای جوشکاری قطعات با ضخامت بیشتر و انجام عملیات سریعتر مناسب است.
نکات بسیار مهم در جوشکاری سر بالا:
- تمیز بودن سطح جوشکاری
- استفاده از خال جوش مناسب با توجه به نوع اتصالات و قطر آنها در ابتدا و انتهای کار
- حفاظت از جوش در برابر آلودگیها و اکسیداسیون
- تکنیک حرکت دست: حرکت دست جوشکار بسیار مهم است. حرکت دست باید آرام و یکنواخت باشد تا از ایجاد عیوب در جوش جلوگیری شود.
- رعایت زاویه الکترود: این جوشکاری معمولا با زاویه حدود 105 درجه انجام میشود.
- در جوشکاری های سر بالا در کاربردهای صنعتی , مواردی مانند فاصله مناسب دو لبه, پخ زدن لبه ها و اینکه نوع پخ با چه زاویه ای ایجاد شود بسیار حائز اهمیت است.
- تعیین آمپراژ : آمپراژ مناسب همواره توسط خود جوشکار بالا و پایین شده و تعیین میشود. در جوشکاری سربالا آمپراژ کمتری نیاز است.
- داشتن آرامش و تسلط بر قطعه کار
- استفاده از تکیه گاه مناسب برای کنترل بهتر بر روی جوش
- استفاده از تجهیزات ایمنی مانند ماسک جوشکاری، دستکش و لباس کار مناسب برای جلوگیری از آسیب دیدگی
- تهویه مناسب در محیط های بسته
تفاوت جوشکاری سر بالا با جوشکاری بالای سر
از مهم ترین تفاوت های جوشکاری سربالا و جوشکاری بالای سر این است که در جوش سربالا فرآیند جوش از نقطه زیرین شروع می شود و تا بالاترین نقطه ادامه پیدا می کند. اما در جوشکاری بالای سر ممکن است وضعیت های مختلف جوشکاری را بتوان جوشکاری کرد و جوشکار، الکترود را بالای سر خود می گیرد و جوشکاری را انجام می دهد. همچنین در جوشکاری سربالا مشکلاتی مانند ریزش مذاب و عدم چسبندگی نیز وجود دارد.
تفاوتهای کلیدی:
ویژگی | جوشکاری سربالا | جوشکاری بالای سر |
جهت حرکت الکترود | از پایین به بالا | از هر جهت ممکن است |
چالش اصلی | مقابله با نیروی جاذبه و کنترل حوضچه جوش | دسترسی محدود و خستگی جوشکار |
موقعیت جوشکار نسبت به قطعه کار | در زیر قطعه | در زیر قطعه، اما با زاویه متفاوت |
کاربردها | جوشکاری سازههای عمودی | جوشکاری در فضاهای تنگ و ارتفاع |
تفاوت جوشکاری سر بالا با جوشکاری سرپایین
ویژگی | جوشکاری سربالا | جوشکاری سرپایین |
جهت حرکت الکترود | از پایین به بالا | از بالا به پایین |
چالش اصلی | مقابله با نیروی جاذبه | کنترل حوضچه جوش |
کاربردها | اتصال تیرهای عمودی، ساخت مخازن، تعمیرات | مشابه سربالا، اما پرکاربردتر |
کلام وینر
جوشکاری سربالا یکی از انواع وضعیت های جوشکاری است که انجام دادن آن با توجه به مطالب گفته شده برای جوشکاران سخت و دشوار است. در این روش از جوشکاری فرایند جوش از نقطه زیرین شروع می شود و تا بالاترین نقطه ادامه می یابد و با توجه به اینکه نیروی جاذبه مشکلاتی را برای جوشکار به وجود می آرود سختی آن دو چندان می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این روش جوشکاری و خرید قطعات مختلف مربوط به آن و همچنین دریافت مشاوره های رایگان با همکاران ما در وینر تماس حاصل نمایید.